ก่อนกรุงศรีอยุธยาแตกในปี พ.ศ.๒๓๑๐ สมเด็จพระเจ้าตาก ( สิน ) ซึ่งขณะนั้นยังเป็นพระยาวชิรปราการได้นำทหารจำนวนหนึ่งตีฝ่าวงล้อมพม่าเดินทางมุ่งหน้าไปทางหัวเมืองทางด้านชายทะเลตะวันออก และได้รวบรวมผู้คนที่อยู่ในบริเวณนี้ตั้งเป็นชุมชนโดยยึดเมืองจันทบุรีเป็นฐานทัพ เพื่อกอบกู้เอกราช
... ในช่วงเวลานั้นพระองค์ทรงรวบรวมกำลังพล เสบียงอาหาร ยุทโธปกรณ์และโปรดเล้าฯให้ต่อเรือเตรียมไว้ จนกระทั่งเมื่อสิ้นฤดูมรสุม ... สมเด็จพระเจ้าตาก ( สิน ) จึงเข้าโจมตีพม่าที่ธนบุรี และที่ค่ายโพธิ์สามต้นที่อยุธยาและสามารถยึดค่ายนี้ได้ในวันที่ ๖ พฤศจิกายน ๒๓๑๐
การที่สมเด็จพระเจ้าตากสินสามารถยึดธนบุและกรุงศรีอยุธยา....คืนมาจากพม่าได้ทำให้พระองค์มีความชอบธรรมในการสถาปนาพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์
แต่เนื่องจากเห็นว่า กรุงศรีอยุธยาเสียหายเกินกว่าที่จะบูรณะ......ให้คืนได้ดังเดิม จึงทรงสถาปนาธนบุรีขึ้นเป็นราชธานีในปีเดียวกัน... การสถาปนาธนบุรีเป็นราชธานี ... เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สามารถกู้เอกราชของชาติไทยได้แล้ว ปัญหาของไทยในขณะนั้นคือ การป้องกันตนเองให้พ้นจากการโจมตีโดยพม่า และหาอาหารให้พอเลี้ยงผู้คนที่มีชีวิตรอดจากสงคราม แต่สภาพอยุธยาขณะนั้นไม่อาจจะฟื้นฟูบูรณะได้อย่างรวดเร็วด้วยกำลังคนเพียง เล็กน้อย อีกทั้งพม่าได้รู้ลู่ทางและจุดอ่อนของอยุธยาเป็นอย่างดีแล้ว ... ดังนั้นพระองค์จำเป็นที่จะต้องหาชัยภูมิที่เหมาะสมในการสถาปนาราชธานีแห่งใหม่ คือกรุงที่ได้รับพระราชทานนามว่า " กรุงธนบุรีศรีมหาสมุทร " ... กรุงธนบุรีตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตก ของแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งเป็นพื้นที่ของเมืองบางกอกเดิมในสมัยอยุธยาเมืองบางกอก ( Bangkok ) มีฐานะเป็น " เมืองท่าเดิม " คือเป็นที่จอดเรือสินค้าและเป็นเมืองหน้าด่านที่ทำหน้าที่ป้องกันข้าศึกที่จะยกทัพเข้ามาทางปากน้ำเจ้าพระยา รวมทั้งมีหน้าที่ตรวจตราเก็บภาษีเรือและสินค้าที่ขึ้นล่องตามลำน้ำเจ้าพระยาตอนล่างบางกอกซึ่งมีป้อมปราการและมีด่านเก็บภาษีด่านใหญ่ที่เรียกว่า ขนอนบางกอก
... เมืองบางกอกจึงมีชุมชนคนต่างชาติเช่น จีน อินเดีย มุสลิม ที่เดินทางมาติดต่อค้าขายและเป็นทางผ่านของนักเดินทางเช่น นักการฑูต พ่อค้า นักการทหาร และนักบวชที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนา รวมทั้งนักเผชิญโชคที่ต้องการเดินทางไปยังอยุธยา ..... ดังนั้นโดยพื้นฐานที่ตั้งของธนบุรีจึงอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มอันอุดมสมบูรณ์ของปากน้ำ เจ้าพระยา และเป็นเมืองที่มีความเจริญทางเศรษฐกิจมาก่อน ตลอดจนเป็นเมืองที่มีความปลอดภัยเพราะมีทั้งป้อมปราการและแม่น้ำลำคลองที่ป้องกันไม่ให้ข้าศึกโจมตีได้โดยง่าย
... เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้สถาปนาธนบุรีเป็นราชธานีพระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ.. .. ให้สร้างพระราชวังขึ้นเป็นที่ประทับ โดยสร้างพระราชวังชิดกำแพงเมืองทางด้านใต้ มีอาณาเขตตั้งแต่ป้อมวิไชยประสิทธิ์และวัดท้ายตลาด ( วัดโมลีโลกยาราม ) ขึ้นมาจนถึงวัดอรุณราชวราราม ... วัดทั้งสองจึงเป็นวัดในเขตพระราชฐาน สำหรับวัดแจ้งมีฐานะเป็นพระอารามหลวงและเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตที่ได้อัญเชิยมาจากเวียงจันทร์เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๒
... ธนบุรีจึงเป็นเมืองหลวงที่สมบูรณ์ คือ มีพระราชวังเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ ผู้ทรงมีพระราชอำนาจสูงสุดในการบริหารราชการแผ่นดิน และเป็นศูนย์กลางอำนาจอาณาจักร มีทั้งวัดหลวงและวัดราษฎรแสดงให้เห็นถึงความเป็นปึกแผ่นและความมั่นคงของแผ่นดิน มีชุมชนชาวต่างชาติที่เข้ามาค้าขายนับเป็นฐานทางเศรษฐกิจกับนานาชาติ
การสถาปนาพระราชวงศ์และพัฒนาการปกครอง
... สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงทำการฟื้นฟูบ้านเมืองบ้านเมืองให้มีความเป็นปึกแผ่นโดยชวนให้ผู้คนที่หลบหนีสงครามที่กระจัดกระจายไปอยู่ตามที่ต่างๆ ให้กลับมาตั้งบ้านเรือนให้พร้อม ทั้งฟื้นฟูระบบระเบียบในการบริหารราชการแผ่นดินตามแบบสมัยอยุธยา ... ทรงสถาปนาพระราชวงศ์ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงเฉลิมพระนามเป็นสมเด็จพระศรีสรรเพชญ์พระมหากษัตริย์แห่งธนบุรีแต่คนทั่วไปขนานนามว่า " ขุนหลวงตาก " หรือ สมเด็จพระเจ้าตากสิน เนื่องจากเคยดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมืองตากมาก่อนหรือขนานนามว่า
" สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี "...
... ในช่วงเวลานั้นพระองค์ทรงรวบรวมกำลังพล เสบียงอาหาร ยุทโธปกรณ์และโปรดเล้าฯให้ต่อเรือเตรียมไว้ จนกระทั่งเมื่อสิ้นฤดูมรสุม ... สมเด็จพระเจ้าตาก ( สิน ) จึงเข้าโจมตีพม่าที่ธนบุรี และที่ค่ายโพธิ์สามต้นที่อยุธยาและสามารถยึดค่ายนี้ได้ในวันที่ ๖ พฤศจิกายน ๒๓๑๐
การที่สมเด็จพระเจ้าตากสินสามารถยึดธนบุและกรุงศรีอยุธยา....คืนมาจากพม่าได้ทำให้พระองค์มีความชอบธรรมในการสถาปนาพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์
แต่เนื่องจากเห็นว่า กรุงศรีอยุธยาเสียหายเกินกว่าที่จะบูรณะ......ให้คืนได้ดังเดิม จึงทรงสถาปนาธนบุรีขึ้นเป็นราชธานีในปีเดียวกัน... การสถาปนาธนบุรีเป็นราชธานี ... เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สามารถกู้เอกราชของชาติไทยได้แล้ว ปัญหาของไทยในขณะนั้นคือ การป้องกันตนเองให้พ้นจากการโจมตีโดยพม่า และหาอาหารให้พอเลี้ยงผู้คนที่มีชีวิตรอดจากสงคราม แต่สภาพอยุธยาขณะนั้นไม่อาจจะฟื้นฟูบูรณะได้อย่างรวดเร็วด้วยกำลังคนเพียง เล็กน้อย อีกทั้งพม่าได้รู้ลู่ทางและจุดอ่อนของอยุธยาเป็นอย่างดีแล้ว ... ดังนั้นพระองค์จำเป็นที่จะต้องหาชัยภูมิที่เหมาะสมในการสถาปนาราชธานีแห่งใหม่ คือกรุงที่ได้รับพระราชทานนามว่า " กรุงธนบุรีศรีมหาสมุทร " ... กรุงธนบุรีตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตก ของแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งเป็นพื้นที่ของเมืองบางกอกเดิมในสมัยอยุธยาเมืองบางกอก ( Bangkok ) มีฐานะเป็น " เมืองท่าเดิม " คือเป็นที่จอดเรือสินค้าและเป็นเมืองหน้าด่านที่ทำหน้าที่ป้องกันข้าศึกที่จะยกทัพเข้ามาทางปากน้ำเจ้าพระยา รวมทั้งมีหน้าที่ตรวจตราเก็บภาษีเรือและสินค้าที่ขึ้นล่องตามลำน้ำเจ้าพระยาตอนล่างบางกอกซึ่งมีป้อมปราการและมีด่านเก็บภาษีด่านใหญ่ที่เรียกว่า ขนอนบางกอก
... เมืองบางกอกจึงมีชุมชนคนต่างชาติเช่น จีน อินเดีย มุสลิม ที่เดินทางมาติดต่อค้าขายและเป็นทางผ่านของนักเดินทางเช่น นักการฑูต พ่อค้า นักการทหาร และนักบวชที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนา รวมทั้งนักเผชิญโชคที่ต้องการเดินทางไปยังอยุธยา ..... ดังนั้นโดยพื้นฐานที่ตั้งของธนบุรีจึงอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มอันอุดมสมบูรณ์ของปากน้ำ เจ้าพระยา และเป็นเมืองที่มีความเจริญทางเศรษฐกิจมาก่อน ตลอดจนเป็นเมืองที่มีความปลอดภัยเพราะมีทั้งป้อมปราการและแม่น้ำลำคลองที่ป้องกันไม่ให้ข้าศึกโจมตีได้โดยง่าย
... เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้สถาปนาธนบุรีเป็นราชธานีพระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ.. .. ให้สร้างพระราชวังขึ้นเป็นที่ประทับ โดยสร้างพระราชวังชิดกำแพงเมืองทางด้านใต้ มีอาณาเขตตั้งแต่ป้อมวิไชยประสิทธิ์และวัดท้ายตลาด ( วัดโมลีโลกยาราม ) ขึ้นมาจนถึงวัดอรุณราชวราราม ... วัดทั้งสองจึงเป็นวัดในเขตพระราชฐาน สำหรับวัดแจ้งมีฐานะเป็นพระอารามหลวงและเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตที่ได้อัญเชิยมาจากเวียงจันทร์เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๒
... ธนบุรีจึงเป็นเมืองหลวงที่สมบูรณ์ คือ มีพระราชวังเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ ผู้ทรงมีพระราชอำนาจสูงสุดในการบริหารราชการแผ่นดิน และเป็นศูนย์กลางอำนาจอาณาจักร มีทั้งวัดหลวงและวัดราษฎรแสดงให้เห็นถึงความเป็นปึกแผ่นและความมั่นคงของแผ่นดิน มีชุมชนชาวต่างชาติที่เข้ามาค้าขายนับเป็นฐานทางเศรษฐกิจกับนานาชาติ
การสถาปนาพระราชวงศ์และพัฒนาการปกครอง
... สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงทำการฟื้นฟูบ้านเมืองบ้านเมืองให้มีความเป็นปึกแผ่นโดยชวนให้ผู้คนที่หลบหนีสงครามที่กระจัดกระจายไปอยู่ตามที่ต่างๆ ให้กลับมาตั้งบ้านเรือนให้พร้อม ทั้งฟื้นฟูระบบระเบียบในการบริหารราชการแผ่นดินตามแบบสมัยอยุธยา ... ทรงสถาปนาพระราชวงศ์ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงเฉลิมพระนามเป็นสมเด็จพระศรีสรรเพชญ์พระมหากษัตริย์แห่งธนบุรีแต่คนทั่วไปขนานนามว่า " ขุนหลวงตาก " หรือ สมเด็จพระเจ้าตากสิน เนื่องจากเคยดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมืองตากมาก่อนหรือขนานนามว่า
" สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี "...
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น